Internationale Vrouwendag: zo versterkt gendergelijkheid jouw bedrijf

“Maar dat is toch heel logisch, dat mannen beter betaald worden dan vrouwen?” Ik sta met mijn mond vol tanden voor een klas met overwegend jongens van het technasium. De vier meiden zuchten wat, maar houden zich verder stil en laten het over zich heen komen. Ik probeer uit te leggen dat zelfs als het gaat om hetzelfde werk en gelijke prestatie, vrouwen vanaf 18 november voor niks werken, maar het mag niet baten. “Mannen leveren gewoon beter werk af.”

Vandaag, 8 maart, is het internationale vrouwendag. Wat ooit begon als een staking van vrouwen in de textiel- en kledingindustrie voor een achturige werkdag, betere arbeidsomstandigheden en kiesrecht, is nu de dag waarop we solidariteit tonen met vrouwen overal te wereld. Maar ook vandaag, hier in Nederland, valt er nog veel te zeggen over de arbeidsomstandigheden van vrouwen. De perfecte gelegenheid dus om er weer eens in te duiken: hoe staat het nu met de man-vrouwverhouding op de arbeidsmarkt? Waarom is een goede balans op gender belangrijk voor jouw organisatie? En wat kan je hieraan doen?

Vrouwenquota in cijfers

Als we kijken naar de verhouding man/vrouw* op de werkvloer, verschilt dit nog steeds heel erg per beroepsklasse, aldus cijfers van het CBS in 2023. Waar vrouwen in de pedagogische sector en zorg & welzijn oververtegenwoordigd zijn, zijn ze ondervertegenwoordigd in de ICT, Techniek en Transport & logistiek. Dit is wat de anekdote in het begin zo tekenend maakt, want de toekomst belooft geen verandering: in een klas die zich richt op technisch onderwijs zitten bijna alleen maar jongens. Mogelijk is het dan ook niet gek dat hun beeld van vrouwen op de werkvloer zo vertekend is, maar dit is wel iets wat ook doorspeelt in het werkveld zelf. Niet voor niks luidt de nieuwe campagne van Women.Inc: Regel dat ze wil blijven. Omdat vrouwen vaak weer uit de technische sector stromen in verband met uitsluiting.  

Daarentegen lijkt het aantal vrouwen in topfuncties te stijgen. Zo liet de Female Board Index 2024 van de SER zien dat het aantal benoemde vrouwelijke bestuurders is gestegen van 13% naar 33% in dat jaar. Tot zo ver het goede nieuws, want dat betekent helaas nog niet dat de man-vrouwverhouding ook gelijk is. Het aandeel vrouwelijke bestuurders is 16%, waaruit blijkt dat mannen nog steeds domineren, al stabiliseert het aantal vrouwelijke commissarissen op 40%. In de subtop (leidinggevende functies) was het percentage vrouwen in 2022 nog slechts 26,3%.

De SER heeft sinds 1 januari 2022 de taak om deze cijfers bij te houden, want toen is de wet ingroeiquotum en streefcijfers van kracht geworden. Deze wet houdt zoveel in dat grote bedrijven in Nederland aan een evenwichtigere verhouding tussen mannen en vrouwen in de (sub)top moeten werken.

Genderevenwicht, waarom belangrijk?

Dat er zelfs wetten aangenomen worden om meer balans te bevorderen, laat wel zien dat de dis-balans een serieus probleem is. Maar waarom is het zo belangrijk om te zorgen voor voldoende genderdiversiteit in je bedrijf?

Uiteraard is het een stukje rechtvaardigheid om mensen niet af te wijzen op kenmerken die ze niet kunnen kiezen en discriminatie te voorkomen. Daarnaast blijkt uit onderzoek van de international labour organization dat teams met een evenwichtige samenstelling van mannen en vrouwen betere resultaten boeken. Bedrijven waar dit het geval is, hebben 60% meer kans op een hogere winst en productiviteit. Niet zo gek, want deze teams zijn vaak creatiever, meer innovatief en de medewerkers onderling zijn opener. Verder vergroot je zo de kans om niet alleen talent aan te trekken, maar ook te behouden voor je organisatie en het versterkt je reputatie als bedrijf.

Wat kan ik doen?

Volgens onderzoek van de SER en het CPB is de scheve man-vrouwverhouding in topfuncties met name te wijten aan onbewuste vooroordelen over vrouwen, stereotiep denken bij werving en selectie, ongelijke verdeling van zorgtaken en hebben vrouwen minder ervaring in bestuurswerk en een minder goed netwerk. Problemen die overigens niet alleen in de top voorkomen, maar door alle lagen van organisaties leiden tot een ongelijke behandeling.  

Bewustwording is stap één en al eerder gaven we tips hoe je het proces van werving en selectie inclusiever kunt maken. Maar ook Women inc. biedt nog wat extra tips in hun nieuwe campagne die niet alleen voor de technische sector relevant zijn: zo kun je ook zelf doelstellingen, zoals een vrouwenquotum, opstellen om de man-vrouwverhouding in je organisatie in balans te krijgen. Denk aan gelijke beloning om de loonkloof te dichten en gelijke kansen om door te groeien. Regel passende voorzieningen voor vrouwen, of dat nu gaat om een prullenbakje op de wc of een kolfkamer. Zorg voor en communiceer actief over beleid en regelingen over verlof en stimuleer het gelijk verdelen van werk en zorg door een beleid rondom werk en zorgverdeling voor vrouwen én mannen met genoeg flexibiliteit.

En om terug te komen bij die klas waarin de meiden wijselijk hun mond hielden: zorg voor rolmodellen binnen jouw organisatie. Of dat nu gaat om mannen in de zorg, vrouwen in de techniek of een gelijke verdeling in topfuncties. Laat zien dat in jouw organisatie iedereen kan floreren!

*We zijn ons bewust dat de verhouding man/vrouw op de werkvloer wat binair is ingesteld voor dit artikel. Helaas is er nog weinig bekend over het aandeel non-binaire krachten binnen dit speelveld. Wel weten we dat trans personen meer discriminatie ervaren op de werkvloer, dus ook hier is nog flink werk aan de winkel. Lees eventueel meer in het charterdocument LHBTI+ werknemers van de SER.